Lunes, Marso 10, 2025

Hustisya sa mga pinaslang na OFW

HUSTISYA SA MGA PINASLANG NA OFW

Joanna Demafelis
Constancia Lago Dayag
Jeanelyn Villavende
Jullebee Ranara
Jenny Alvarado
Dafnie Nacalaban

ilan lang sila sa mga pinaslang
na Pinay doon sa bansang Kuwait
gumawa'y tiyak na bituka'y halang
ginawang iyon ay napakalupit

bansa'y nilisan, nagbakasakali
na naiwang pamilya'y matustusan
subalit ang buhay nila'y pinuti
sa ibang bansang pinagtrabahuhan

ang panawagan natin ay hustisya
pangalan nila'y huwag kalimutan
dapat katarungan ay kamtin nila
at mga pumaslang ay parusahan

- gregoriovbituinjr.
03.10.2025

* ang sanligan o background ay mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 9, 2025, p. 11

Anak ni Pacman, muling lalaban

ANAK NI PACMAN, MULING LALABAN

katukayo pala ni Pacman ang boxer na anak
na nagngangalang Emmanuel Joseph "Eman" Bacosa
na muling lalaban sa Blow-by-Blow, nakagagalak
may anak siyang boksingerong palaban talaga

si Eman, dalawampu't isang anyos, taga-GenSan
sa dibisyong lightweight ay kakasa sa taga-Congo
sa rekord nga'y mayroon lang siyang anim na laban
una'y draw, at apat ay knockout sa limang panalo

matangkad pa kaysa ama, na taas ay five-foot-ten
si Pacman ang kanyang inspirasyon at motibasyon
tulad din ng ama, ang kanyang kamao'y bigatin
na talagang paluluhurin ang kalaban doon

apelyido'y iba man, anak sa ibang babae
ni Pacman, sa karakas ay mana sa kanyang tatay
isang boksingerong dapat pa ring ipagmalaki
kaya kay Eman Bacosa, mabuhay ka! mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
03.10.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Marso 10, 2025

Kamatis at tuyo, na naman

KAMATIS AT TUYO, NA NAMAN

kamatis at tuyo ang ulam sa agahan
sa tanghali, kamatis at tuyo na naman
ang inuulam ay kung anong naririyan
wala nang pili, mahalaga'y mabusog lang

simpleng pagkain, puspusang pakikibaka
simpleng pamumuhay ng isang aktibista
kinakain ay tulad sa dyip, gasolina
ng katawan upang makakilos sa masa

pagkatapos magtipa ng mga sulatin
pagkatapos ng gawaing bahay, kakain
muling mag-oorganisa, at hahanapin
ang mga isyung dapat ipaglaban natin

paminsan-minsan lang ang tuyo at kamatis
bukas, sa bawang at sibuyas magtitiis
mahalaga'y malusog pa tayong aalis
at matatag kahit katawan ay manipis

- gregoriovbituinjr.
03.10.2025

Pagtuligsa sa pagpaslang sa pusa

PAGTULIGSA SA PAGPASLANG SA PUSA

nabasa ko lang sa pahayagang Remate
na may pinatay palang pusa sa Makati
suspek pala rito'y dayuhan, isang Intsik
na ugaling pinakita'y sadyang mabagsik

kaytagal ko na ring animal rights activist
bukod sa pagiging political activist
sa opisina, may asong inalagaan
sa bahay, alaga ko'y mga pusa naman

baka kaya suspek ay may mental health problem
kaya nakagawa ng karima-rimarim
bakit pinagmalupitan niya ang pusa?
pinagtripan? nakursunadahan bang sadya?

dapat kahit sa hayop maging makatao
'Be kind to animals!' panawagang totoo

- gregoriovbituinjr.
03.10.3035

* ulat mula sa pahayagang Remate, Marso 8, 2025, p.8

Linggo, Marso 9, 2025

Pag-asa

PAG-ASA

habang may buhay ay may pag-asa
lahat ay pagbabakasakali
kailangan lamang kumilos ka
upang makamtan ang minimithi

habang may buhay ay may pag-asa
kaytagal na nitong kasabihan
na nababatid pa rin ng masa
sa pagharap sa kinabukasan

kayhirap mawalan ng pag-asa
lalo na't dama mo'y laging bigo
sa harap ng tambak na problema
ay walang kalutasang mabuo

habang may buhay ba'y may pag-asa?
iyan ang panghahawakan natin
baka mayroong bagong umaga
at mga problema'y malutas din

- gregoriovbituinjr.
03.09.2025

* larawan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 9, 2025, p.11

Panawagan sa plakard

PANAWAGAN SA PLAKARD

simpleng panawagan ang nasa plakard
na tangan ng isang kababaihan
na dapat maunawaan at dinggin
nang malutas ang mga suliranin
ng masa sa kaharap na usapin

"Trabaho at Kabuhayan, Ngayon Na!"
at "Kabuhayan Para sa Lahat" pa
pati "Paalisin ang Korporasyong
Palakaya sa Fifteen Kilometrong
Municipal Waters!" ako'y sang-ayon

halina't dinggin ang kanilang tinig
at samahan silang magkapitbisig
lutasin ang mga nariyang isyu
karapata'y ipaglabang totoo
hanggang isyu nila'y maipanalo

- gregoriovbituinjr.
03.09.2025

* litratong kuha ng makatang gala noong Araw ng Kababaihan, malapit sa Mendiola

Isa na namang mental health problem na krimen

ISA NA NAMANG MENTAL HEALTH PROBLEM NA KRIMEN

ay, grabe talaga ang tampok na balita
na krimen sa kapatid na nakababata
kapatid na tatlong taon lang ginahasa
ng kanyang kuya, ulat na nakabibigla

labing-anim na taon ang suspek na praning
ginawa ang krimen nang siya na'y malasing
may mental health problem ba't ang utak na'y himbing?
napagtripan ang kapatid imbes nilambing?

batang babae'y kaawa-awa nga roon
hustisya sana'y makamtan ng batang iyon
nadakip ang suspek na tiyak makukulong
baka kaya nagawa sa droga pa'y lulong

may Republic Act na tayo, ang Mental Health Act
subalit kayrami pa ring napapahamak
marami pa ring ganyang krimen ang palasak
sugat ay di maghilom, tuloy ang pag-antak

- gregoriovbituinjr.
03.09.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, 03.09.2025, p.1 at 2, at pahayagang Pilipino Star Ngayon, 03.09.2025, p.9
* Republic Act No. 11036 - An Act Establishing a National Mental Health Policy for the Purpose of Enhancing the Delivery of Integrated Mental Health Services, na mas kilala ring Mental Health Act of 2018

Uulan na naman

UULAN NA NAMAN

madilim ang kalangitan
nagbabadya ang pag-ulan
tulad ng inaasahan
tila may bagyo na naman

baka bumuhos na tunay
ang ulan kaya sinampay
agad pinasok sa bahay
habang aking naninilay:

kung may parating na sigwa
kung sakali mang bumaha
kahit paano'y maghanda
upang di rin matulala

ganyan naman taon-taon
tayo ba'y sanay na doon?
magsisimula sa ambon
hanggang lumakas na iyon

dapat batid ang gagawin
kung paano di lamunin
ng unos ang bahay natin
o saan lilikas man din

- gregoriovbituinjr.
03.09.2025

Sabado, Marso 8, 2025

Raliyista kanina, ngayon ay labandero

RALIYISTA KANINA, NGAYON AY LABANDERO

raliyista kanina, ngayon ay labandero
ganyan nga ang aktibistang Spartan tulad ko
matapos ang rali, may iba pang misyon tayo
may mga toka roon at may toka pa rito
bukod sa bayan, pamilya'y inaasikaso

kailangang maglaba, magkusot, at magbanlaw
saka naman isusunod yaong pagsasampay
mabuti kung iyon pa'y mainitan ng araw
kasama talaga ang paglalaba sa buhay
upang may suutin pag mainit o maginaw

pag natuyo naman, tuloy ang pakikibaka
para sa makataong lipunan at hustisya
may maayos tayong suot pagharap sa masa
may respeto sa atin ang inoorganisa
mapakitang marangal ang mga aktibista

- gregoriovbituinjr.
03.08.2025

Ngayon pong Araw ng Kababaihan

NGAYON PONG ARAW NG KABABAIHAN 

ngayon pong Araw ng Kababaihan 
ako'y taaskamaong nagpupugay
sa mga ilaw ng bawat tahanan
sa lahat ng lola at mga nanay

babae kayong nagluwal sa amin
nag-alaga, nagpasuso ng gatas
nagpalaki, nagmahal, nagpakain
gabay namin sa maayos na landas

kayo'y mga asawang iniibig
di sinasaktan pagkat minamahal
kayo ang kalahati ng daigdig
kayong sa mundo'y bumuhay, nagpagal

kayo'y lola, ina, tiya, kapatid,
pinsan, kaklase, katrabaho, mare,
kayong pag-ibig ang inihahatid
kayo'y Gabriela, Oriang, bayani

salamat po sa inyong sakripisyo
mula sinapupunan, nag-aruga
maraming salamat, nariyan kayo
na mga ginawa'y sadyang dakila

- gregoriovbituinjr.
03.08.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/1Gpe23Vv9k/ 

97-anyos, lalahok sa rapid chess

97-ANYOS, LALAHOK SA RAPID CHESS

edad na siyamnapu't pitong anyos
ay isa nang malaking gantimpala
iyon pa kayang lalaban kang lubos
sa chess, aba'y sadyang kahanga-hanga

pagpupugay sa iyo, Tatay Domeng
na tatlong taon pa'y sandaan ka na
ilalabas mo pa ang iyong galing
sa torneo ng chess sa Marikina

nawa'y makamit mo sa iyong edad
ang unang pwesto sa larangan ng chess
pag nagkampyon ka, tunay kang mapalad
lalo't laro ng utak ang ahedres

salamat, isa ka nang inspirasyon
upang tularan ka ng kabataan
maabot ang edad mo'y aking layon
kaya sa chess ako na'y ginanahan

- gregoriovbituinjr.
03.08.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Marso 7, 2025, p.12

Biyernes, Marso 7, 2025

Sa Araw ng Kababaihan

SA ARAW NG KABABAIHAN

pakikiisa ko'y mahigpit
sa Araw ng Kababaihan
sasama ako't igigiit
kanilang mga karapatan

bukas ay dadalo sa rali
upang ipagdiwang ang Araw
ng magigiting na Babae
at sila rin ang bumubuhay

sa mamamayan ng daigdig
silang kalahati ng mundo
sila ang pusong nagpapintig
sa akin, sa masa, sa tao

lola, ina, tiya, kapatid,
asawa, kasintahan, guro,
sa bawat babae ang hatid
ko'y pagpupugay, buong-buo

at sa Dakilang Araw nila
kalalakiha'y kikilos din
kapitbisig at sama-sama
na lipunang ito'y baguhin

- gregoriovbituinjr.
03.07.2025

Huwebes, Marso 6, 2025

Pag-ambag ng dugo

PAG-AMBAG NG DUGO

bilang aktibista, nais kong makatulong
sa aking kapwa, kahit magbigay ng dugo
para sa nangangailangan, nilalayon
kong ang masa'y maging malusog, di tuliro

makapag-ambag ng dugo'y magandang gawâ
di lang pulos pakikibaka sa kalsada
malaking tulong sa karaniwan mang dukhâ
lalo na't dugo pala'y kailangan nila

simpleng gawa, simpleng misyon sa sambayanan
kaya nang sa Farmers, Cubao ay makita ko 
na may Blood Donation Drive ay nagkusa naman
bilang tibak ako'y agad nagboluntaryo

upang sa sinuman dugo ko'y maisalin
dahil saksi ako sa aking misis noon
sa ospital, sa unang araw pa lang namin
dugong tatlong bag sinalin kay misis doon

kaya pagbibigay ng dugo'y naidagdag
sa aking misyon dito sa mundong ibabaw
kaysarap sa pakiramdam na may naambag
sa kapwa upang makapagdagdag ng búhay

- gregoriovbituinjr.
03.06.2025

* litratong kuha sa Blood Extraction Area ng Philippine Red Cross QC Chapter sa Farmer, Cubao, Marso 6, 2025

Unang 50,000 puntos sa kasaysayan ng NBA

UNANG 50,000 PUNTOS SA KASAYSAYAN NG NBA

si Lebron James ay lumikha ng kasaysayan
nang ikalimampung libong puntos ay nagawa
sa isports na basketbol na kanyang larangan
na ikinatuwa ng mga tagahanga

nangyari iyon sa laban ng Los Angeles
Lakers kontra New Orleans Pelicans na tambak
ng higit dalawampung iskor, na mabilis
ang katunggali'y sa alikabok sinadlak

nilampasan niya si Kareem Abdul Jabbar
na puntos ay tatlumpu't walong libong higit
kay Lebron James naman ay matinding paandar
na unang limampung libong syut ay nakamit

pagpupugay kay Lebron James sa nakamit niya
sa NBA regular season pa talaga

- gregoriovbituinjr.
03.06.2025

* NBA - National Basketball Association
* ulat mula sa pahayagang Bulgar at Pilipino Star Ngayon, Marso 6, 2025

Isa nang alamat si Rubilen Amit

ISA NANG ALAMAT SI RUBILEN AMIT

tulad ni Efren "Bata" Reyes si Rubilen Amit
sa pandaigdigang kumpetisyon nakapagkamit
ng koronang naipagwagi sa labanang gitgit
at nakilala na ang husay niya't takong bitbit

nasungkit ni world billiard champion Amit ang korona
ng Women Challenge of Champions sa Las Vegas, Nevada
na patunay sa husay ng atletang Pilipina
premyong labinlimang libong dolyar ay nakamit pa

tulad ni Efren, si Amit ay isa nang alamat
na mga ipinakita'y sadyang nakagugulat
sa ambag sa bilyar, taospusong pasasalamat
at pangalan ng ating bansa'y muling iniangat

sa iyo, Rubilen Amit, mabuhay ka! MABUHAY!
makatang ito sa iyo'y talagang nagpupugay!

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Pebrero 27, 2025, p.12, at pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 2, 2025, P.12

Ang dapat maluklok

ANG DAPAT MALUKLOK

katatapos lang ng bayan sa paggunitâ
sa anibersaryo ng Pag-aalsang Edsa
isang aral na nakita ko'y maging handâ
kung sakali mang mag-alsa muli ang masa

napagnilayan ko ang uring manggagawà,
maralita, kababaihan, magsasaka
mga inang dahil sa tokhang lumuluhà
ay, paano ba babaguhin ang sistema

kung ang Pag-aalsang Edsa'y muling mangyari
dapat dahil sa pagbabagong ating mithi
dahil ang mapagsamantala't mapang-api
ay dapat mawala't di na makapaghari

wasto lang na tunguhin nati'y tamang landas
kung saan wawakasan ang sistemang bulok
itatag natin ang isang lipunang patas
at mula uring manggagawa ang iluklok

- gregoriovbituinjr.
03.06.2025

Miyerkules, Marso 5, 2025

Maaliwalas na umaga

MAALIWALAS NA UMAGA

maaliwalas ang umaga
na nagbibigay ng pag-asa
upang nagdaralitang masa
ay patuloy na makibaka

nang asam na hustisya'y kamtin
na iyon ang pangarap man din
na pati presyo ng bilihin
ay tuluyan nang pababain

ang umaga'y maaliwalas
na tanda ng magandang bukas
at tumungo sa nilalandas
na asam na lipunang patas

hayo, magpatuloy sa layon
dukha't obrero'y magsibangon
tuparin ang yakap na misyon
nang bagong sistema'y matunton

- gregoriovbituinjr.
03.05.2025    

Suot ang bota kapag namatay

SUOT ANG BOTA KAPAG NAMATAY

kung sakali mang ako'y matsugi
nais kong tangan pa rin ang mithi
na magwagi ang mga kauri
na baguhin ang sistemang imbi

di ang mamatay sa katandaan
di ang maratay sa karamdaman
mas nais kong mamatay sa laban
tungong pagbabago ng lipunan

may isang popular na idiom
sabi'y "I'd like to die with my boots on."
iyan din ang aking nasa't layon
hanggang maipagwagi ang misyon

mamatay sa misyon ay kaytamis
isang halimbawa ay kaparis
ng pagkapaslang kay Archimedes
na isang mathematician sa Greece

ito ako, karaniwang tao
kapiling ng masa at obrero
tagumpay sana'y masilayan ko
habang naririto pa sa mundo

- gregoriovbituinjr.
03.05.2025

* mula sa Wikipedia: "To "Die with your boots on" is an idiom referring to dying while fighting or to die while actively occupied/employed/working or in the middle of some action. A person who dies with their boots on keeps working to the end, as in "He'll never quit—he'll die with his boots on." The implication here is that they die while living their life as usual, and not of old age and being bedridden with illness, infirmity, etc."

Martes, Marso 4, 2025

Ayaw isuko ang 'Bataan'

AYAW ISUKO ANG 'BATAAN'

isang metapora yaong nabasa naman
pananalitang nangyari sa kasaysayan
nasa pamagat ng ulat sa pahayagan:
sabi'y "Arvin ayaw pa isuko Bataan"

panahon noon ng pananakop ng Hapon
nang Bataan ay bumagsak sa mga iyon
naiba naman ang paggamit nito ngayon
ginamit sa basketbol ang salitang yaon

sa unang tatlong laro'y pulos sila talo
ngunit umaasa si Arvin Tolentino
ng Batang Pier sila rin ay mananalo
ayaw isuko ang 'Bataan' ay positibo

hanggang ngayon, Bataan ay huwag isuko
taga-Bataan man at Pinoy, di susuko
lalabanan ang mananakop at hunyango
itataguyod ang laya saanmang dako

- gregoriovbituinjr.
03.04.2025

* batay sa ulat sa pahayagang Abante, Marso 4, 2025, p.8

Tinuhog kaya bali ang pakpak

TINUHOG KAYA BALI ANG PAKPAK

matitinding pamagat sa mga balita
sa volleyball, kaytindi ng paglalarawan:
"Tin, Lady Tams tinuhog Eagles" ang ulat nga
at "Blue Eagles bali ang pakpak sa Lady Tams"

umuunlad na ang mga mamamahayag
sa pananalita nilang may metapora
kakaiba na ang kanilang pagbubunyag
tila sila'y makata sa literatura

Lady Tamaraws ang volleybelles ng FEU
ang tamaraw yaong may sungay na pantuhog
Lady Blue Eagles nama'y volleybelles ng AdMU
ang agila kung lumipad ay anong tayog

paglalarawang ito'y pang-agaw atensyon
kaya balita nila'y kaysarap basahin
na pumupukaw sa ating imahinasyon
pag-uulat nila'y tutunghayan na natin

- gregoriovbituinjr.
03.04.2025

* FEU - Far Eastern University
* AdMU - Ateneo de Manila University
* "Tin, Lady Tams tinuhog Eagles" mula sa pahayagang Abante Tonite, Marso 3, 2025, p. 8
* "Blue Eagles bali ang pakpak sa Lady Tams" mula sa pahayagang Pang-Masa, Marso 3, 2025, p. 8